کفش زخم پای دیابتی

بیماری دیابت چیست؟

ديابت يک بيماري مزمن است که پيشگيري از عوارض حاد و نيز کاهش خطر عوارض مزمن آن، نيازمند مراقبت، حمايت و آموزش خود مديريتي پيوسته بيمار است. فرآيند هاي پاتوژنيک چندي در ايجاد ديابت دخالت دارند. طيف اين علل از نابودي خود ايمني سلول هاي پانکراس که موجب کاهش انسولين مي شود تا اختلالاتي که مقاومت نسبت به انسولين را در پي دارند، گسترده است. اساس اختلال در سوخت و سازکربوهيدرات، چربي و پروتئين که در ديابت رخ مي دهد تا نارسايي کارکرد انسولين بر روي بافت هاي هدف است. نشانه هاي هيپرگليسمي مي تواند شامل پرخوري، پرادراري،کاهش وزن، تشنگي و تاري ديد باشد. ممکن است به دنبال هيپرگليسمي مزمن، اختلال رشد و استعداد ابتلا به برخي عفونت ها نيز ديده شود. ديابت به چهار نوع تيپ 1، تيپ 2، ديابت ناشي از ساير علل (متعاقب پيوند عضو يا فيبروز کيستيک) و ديابت بارداري تقسيم بندي مي شود. برخي بيماران ممکن است در هيچ يک از چهار گروه ياد شده جاي نگيرند. تشخيص ديابت بر پايه معيارهاي زير مي باشد: AIC-1مساوي يا بزرگتر از 6.5 درصد، -2قند پلاسماي مساوي يا بيشتر از 126 mg/dl يا -3قند پلاسماي مساوي يا بالاتر از200 mg/dl ، دو ساعت پس از مصرف 75 گرم گلوکز. پيامد هاي حاد و تهديد کننده زندگي در ديابت کنترل نشده، بيشتر کتواسيدوز ديابتي و سندرم کوماي هيپراسمولار غيرکتوني است. عوارض طولاني مدت ديابت شامل رتينوپاتي، نوروپاتي،نفروپاتي، علايم قلبي،علايم ادراري تناسلي، علايم جنسي و حوادث عروقي مغز مي شود. افزايش فشارخون و اختلال سوخت و ساز ليپوپروتئين نيز بيشتر در افراد ديابتي ديده مي شود. از سوي ديگر مشکلات مربوط به پذيرش درمان در بيماران ديابتي شايع است. در اين نوشتار تازه ترين يافته ها پيرامون تشخيص، سبب شناسي، علايم، عوارض و درمان بيماري ديابت بازبيني شده است.

درمان زخم پای دیابتی چیست؟

يکي از مهمترين عوارض مزمن ديابت، پاي ديابتي است که چون منجر به بستري هاي طولاني مدت و در نهايت قطع عضو مي شود بار سنگين رواني و اقتصادي به فرد و خانواده و سيستم بهداشتي وارد مي کند. ايسکمي، نورپاتي و عفونت سه فاکتور پاتولوژيک مهم منجر به عوارض پاي ديابتي است. اگر چه تمام زخم ها قابل پيشگيري نيستند ولي مي توان از ميزان آنها کاست. آگاهي پزشکان از مشکلات پا و معاينات باليني و درمان به موقع و مناسب ضايعات کوچک و آموزش نکات بهداشتي ساده و نحوه پوشش پا به بيماران از بروز بسياري از اين زخم ها مي کاهد.

اصول پايه اي در درمان زخم پاي ديابتي شامل: کنترل عفونت، برقراري جريان خون شرياني مناسب و برداشت فشار از پا مي باشد.
در کنار درمان هاي استاندارد، درمان هاي جانبي ديگري براي تسريع روند بهبود زخم به کار رفته است، از جمله پانسمان هاي نوين با هيدروژل، پلاسماي غني از پلاکت، فاکتورهاي رشد، سلول هاي بنيادي، Hyperbaric oxygen therapy (HBOT), vacuum-assisted closure (VAC)، درمان هاي گياهي از جمله (Semelil Angipars^TM).
روش کار: اين مطالعه به بررسي مطالعات انجام شده در زمينه زخم پاي ديابتي و درمان هاي آن پرداخته است. که براي جمع آوري اطلاعات مورد نياز از بانک هاي الکترونيک(Cohrane Library, Pupmed, Elsevier, Up To Date, Google scholar) و مجلات استفاده شده است.
نتيجه گيري: اگر چه پيشرفت هاي گوناگوني در زمينه درمان زخم پا حاصل شده است اما بيشتر اين درمان ها اثرات نسبي داشته و مکمل يکديگر بوده اند و جهت درمان اين عارضه نياز به درمان هاي موثرتري مي باشد.

پیشگیری زخم پای دیابتی ؟راهکارهای جلوگیری از زخم پای دیابتی

بیش از 85 درصد قطع عضوهای دیابتی قایل پیشگیری هستند .برای دستیابی به این هدف نیاز به غربالگری افراد در معرض خطر و درمان از طریق تیم متشکل از چند تخصص مرتبط پای دیابتی و اتخاذ اقدامات پیشگیرانه است.

• هیچوقت پا برهنه راه نروید. حس کف پا در فرد دیابتی کاهش یافته و فرد متوجه زخم شدن پای خود نمیشود.
• هر روز پای خود را با آب گرم و یک صابون ملایم شستشو دهید. حرارت آب را اول با دست خود امتحان کنید نا با پا. پای شما حس خوبی ندارد. پا را برای مدت زیاد در آب نگذارید. برای خشک کردن پا آنرا با حوله مالش ندهید بلکه فقط با فشار دادن ملایم حوله به پوست پا آنرا خشک کنید. بین انگشتان پا را با دقت بیشتر خشک کنید
• پوست پا را با استفاده از لوسیون مناسب، نرم و مرطوب نگه دارید. پوست خشک زودتر زخم میشود. بین انگشتان را لوسیون نزنید
• ناخن انگشتان را مستقیم کوتاه کنید و گوشه ناخن ها را کوتاه نکنید. اگر ناخن در پوست اطراف انگشت فرو رفت به پزشک مراجعه کنید
• از محلول های ضد عفونی برای شستشوی پا استفاده نکنید. پای خود را بر روی رادیاتور یا جلوی بخاری یا شومینه قرار ندهید. ممکن است بسوزد و شما متوجه نشوید
• پای خود را گرم نگه دارید. هنگام خواب از یک جوراب شل استفاده کنید. مواظب باشد در هنگام برف و باران پای شما در کفش خیس نشود. در زمستان جوراب و کفش گرم بپوشید
• سیگارنکشید. سیگار به عروق خونی آسیب میزند و اکسیژن خون را هم کم میکند. سیگار بهترین یار بیماری دیابت در از بین بردن پای شما است
• چهار زانو ننشینید. این کار جریان خون پای شما را کم میکنند.
• هر روز پای خود را به دقت نگاه کنید و بدنبال سوراخ های کوچک، کبودی، قرمزی، گرمای موضعی در پوست،تاول، زخم، خراشیدگی، بریدگی و مشکلات ناخن باشید. از یک آینه برای دیدن بهتر کف پا کمک بگیرید. به چند نقطه پا بیشتر دقت کنید. نوک انگشت شست، قاعده و کنار خارجی انگشت کوچک، زیر انگشت وسط، پاشنه، لبه خارجی پا و زیر پنجه پا
• در صورتی که پای شما تغییر شکل داده به پزشک مراجعه کنید. در صورت کم بودن تغییر شکل پزشک ممکن است برای شما کفی های خاص تجویز کند و در صورتیکه تغییر شکل زیاد باشد ممکن است نیاز به عمل جراحی برای اصلاح آن داشته باشید
• قند خون خود را بطور مرتب و دقیق زیر نظر متخصص غدد تنظیم کنید.
• وزن خود را تحت نظر پزشک کم کنید
• در صورت دیدن هر گونه زخم یا ابتدایی ترین علائم زخم به پزشک مراجعه کنید

متقاضیان مناسب برای درمان زخم پای دیابتی

بیمارانی که قند خون بالا دارند.پای شارکو شکستگی و یا دچار سوختگی هستند هم چنین دچار فرورفتن اجسام خارجی در پا شده اند.

دیابت چگونه برروی پا تاثیر میگذارد؟

مشکلاتی که برای پای افراد مبتلا به دیابت ایجاد میشود به علت دو اشکال عمده ای است که دیابت مسبب آن است. این دو مشکل اختلالات اعصاب محیطی و کم شدن جریان خون اندام است.

اختلال عروقی زمینه ساز بروز زخم در پای فرد مبتلا به دیابت است

کف پا دورترین قسمت بدن از قلب است و نسبت به دیگر بافت های بدن خون کمی دریافت میکند. به همین علت است که در هوای سرد اولین جایی از اندام که سرد میشود پا است.

بیماری دیابت در بلند مدت موجب کم شدن جریان خون در همه بدن میشود ولی این مشکل در پا بیشتر از جاهای دیگر خودش را نشان میدهد.

همین امر موجب میشود که زخم هایی که بطور مرتب در اثر آسیب های محیطی در پای همه افراد ایجاد میشوند ولی بسرعت خوب میشوند در پای این افراد خوب نشود چون بهبود زخم به مواد غذایی و اکسیژن نیاز دارد که از راه خون به بافت ها میرسد.

میکروب ها هم زمینه را مساعد دیده و بر روی زخم ایجاد شده شروع به فعالیت کرده و عفونت ایجاد میکنند. به علت کاهش جریان خون پا گلبول های سفید هم کمتر به محل زخم رفته و دفاع ایمنی بافت کم میشود.

خود بیماری دیابت هم بطور کلی دفاع ایمنی بدن را کاهش میدهد. این امر موجب گسترش عفونت در زخم و تاخیر در بهبود آن میشود

در دیابت کاهش حس به علل اختلال در عملکرد اعصاب محیطی وجود دارد

مشکل دیگر افراد دیابتی اختلال در کارکرد اعصاب محیطی است که موجب کم شدن حس لمس در پای آنها میشود. این کاهش حس موجب خشکی و ایجاد شکاف هایی در پوست شده که زمینه را برای ایجاد زخم فراهم میکند.

اختلالات اعصاب در پای افراد دیابتی میتواند در بلند مدت موجب فلج شدن عضلات کف پا شده و این فلجی موجب تغییر شکلی های مختلفی در پا میشود.

عفونت کف پای این بیماران در ابتدا محدود به پوست است ولی بعد از مدتی به بافت های عمقی و استخوان های کف پا هم سرایت کرده موجب عفونت استخوان یا استئومیلیت میشوند. در عفونت پای این بیماران بیش از یک میکروب فعالیت دارند ولی شایعترین آنها استافیلوکوک طلایی است.

چه زمان باید به پزشک مراجعه کرد؟

تمام بیماران مبتلا به دیابت باید سالانه مورد معاینه کامل پای دیابتی قرار بگیرند. متخصصان پای این کلینیک، که در زمینه مراقبت از پای دیابتی آموزش دیده‌اند، این معاینه عمیق را به دقت انجام می‌دهند. هدف چنین معاینه‌ای بسیار فراتر از معاینه متداول و استاندارد پا است و به منظور تشخیص عارضه‌هایی صورت می‌گیرد که پا را در معرض خطر زخم شدن یا عفونت منتهی به قطع عضو قرار می‌دهد. پزشک با توجه به نتایج معاینات سالانه روند تغییر احتمالی پا را بررسی می‌کند و اقدام‌های پزشکی لازم را انجام می‌دهد.

متخصص در طول معاینه کامل پای دیابتی، جریان خون و همچنین اعصاب مسئول ایجاد کننده حس در پا را به دقت بررسی می‌کند. این دو نکته بسیار مهم است، چون کاهش گردش خون و بی‌حسی پا دو عارضه‌ای هستند که نادیده گرفتن‌شان منجر به قطع عضو می‌شود. متخصص وضعیت پوست را نیز ارزیابی می‌کند و وجود بدشکلی‌هایی را در نظر می‌گیرد که احتمال عفونت را افزایش می‌دهد. وی حتی ناخن‌های انگشتان را نیز بررسی می‌کند، چون ضخیم شدن ناخن‌ها سبب ایجاد زخم‌های فشاری خواهد شد.

چنانچه مبتلا به دیابت هستید، حتماً هر سال معاینه کامل پای دیابتی را انجام دهید، حتی اگر سابقه ابتلا به مشکلات پا را نداشته‌اید. انجام این معاینه بهترین روش جهت تشخیص زودهنگام مشکلات پا است، به خاطر داشته باشید که هر گونه مداخله درمانی در مراحل اولیه بیشترین تأثیر را دارد و در این زمان بهترین فرصت پیشگیری از مشکلاتی وجود دارد که می‌تواند در آینده به خطرهای مرگبار تبدیل شود.

نشانه‌های هشداردهنده زخم پای دیابتی ها عبارت‌اند از:

• تغییر رنگ پوست
• ورم کردن پایین پا و مچ پا
• بی‌حسی پا یا انگشتان پا
• پا درد
• زخم باز روی پا که به آهستگی التیام می‌یابد.
• قارچی شدن و رشد داخل گوشت ناخن‌های انگشتان پا
• پینه یا میخچه خون‌آلود
• ترک‌های خشک پوستی، به ویژه اطراف پاشنه

کفش افراد دیابتی

کفش مناسب بیماران دیابتی باید دارای ویژگی‌های زیر باشد:

• آزاد کردن ناحیه‌های دارای فشاربالا. تحت فشار بیش از اندازه بودن هر ناحیه از پا به زخم پا یا ضایعه پوستی می‌انجامد. کفش باید این ناحیه‌های دارای فشار بالا را آزاد کند و در نتیجه احتمال بروز مشکلات مرتبط را کاهش دهد.
• کاهش ضربه‌ و تنش. کاهش میزان فشار عمودی کلی، یا ضربه، وارد بر کف پا و کاهش حرکت افقی پا داخل کفش، یا تنش، از ویژگی‌های کفش مناسب به شمار می‌رود.
• قابلیت انطباق، پایداری و حمایت از بدشکلی‌ها. کفش دیابتی باید قابلیت انطباق با بدشکلی‌ های ناشی از عارضه‌ هایی مانند بیماری شارکو، از بین رفتن بافت چربی، انگشت چکشی و قطع عضو را داشته باشد. تسکین درد و جلوگیری از تخریب بیشتر بسیاری از بدشکلی‌ها نیاز به پایدارسازی دارد. به علاوه بعضی بدشکلی‌ها را باید به منظور کاهش سرعت پیشرفت تحت کنترل یا حمایت درآورد.
• محدود ساختن حرکت مفصل. محدود کردن حرکت مفصل‌های خاصی از پا غالباً کاهش التهاب و تسکین درد را به ارمغان می‌آورد، عملکرد پا را بهبود می‌بخشد و آن را پایدارتر می‌سازد.

نکاتی برای انتخاب کفش مناسب

حتما شنیده‌اید پای انسان قلب دوم اوست. بسیاری از گذشتگان بر این باور بودند که نقاط خاصی از کف پا نمایانگر وضعیت سلامت بخش‌هایی از بدن است و نیاز به مراقبت زیادی دارد تا در همه حال، انسان آرامش داشته‌باشد. برای انتخاب کفش باید راحتی و سلامت پا را حتما در نظر گرفت.پس برای انتخاب کفش مناسب باید مواردذیل را در نظر بگیریم:

۱)کفش مناسب کفشی است که هنگام پوشیدن طولانی‌مدت، پا را تحت فشار قرار ندهد.
۲)هنگام انتخاب کفش‌ در نظر داشته‌باشید انگشتان پایتان دچار تغییر حالت نشوند و یا کناره‌های پایتان تحت فشار ناشی از کفش قرار نگیرند.
۳) سعی کنید کفشی را که انتخاب می‌کنید تنها جنبه زیبایی نداشته‌باشد بلکه از هر لحاظ مانع آسیب دیدن پای شما در برابر گرما، سرما و ناهمواری‌های زمین باشد.
۴)به موقعیت و شرایط خودتان هنگام خرید کفش دقت کنید.
۵)در نظر گرفتن بیماری‌هایی مثل دیابت ممکن است انتخابتان را محدود کند ولی در نهایت با آگاهی بر بیماری و شرایط حاکم بر شما، یک انتخاب صحیح انجام خواهید داد.
۶)در دوران بارداری کفش‌هایی به پا کنید که فشار زیادی بر پا و ناحیه پشت شما وارد نکندمثل کفش‌های راحت و تختی که جنس و بافت نرمی دارند.
معمولا در این دوران، بین نیم تا یک نمره، تغییر سایز خواهید داشت که با توجه به این تغییر باید کفشی مناسب انتخاب کنید.
۷)اگر از کمردردهای مکرر رنج می‌برید،‌حتما با توجه بیشتری کفش‌هایتان را انتخاب کنید و سعی کنید کفش‌های طبی به پا کنید زیرا این کمردردها گاهی از عواقب پوشیدن کفش‌های نامناسب و غیر استاندارد است.
۸)اگراضافه وزن دارید، پوشیدن کفش‌های تخت و راحت به شما توصیه‌ می‌شود. راه رفتن با کفش‌های پاشنه بلند برای کسانی‌که اضافه وزن دارند باعث عدم تعادل می‌شود.
۹) قبل از خرید کفش حتما چندبار آن را امتحان کنید و مطمئن شوید به پایتان فشار نمی‌آورد. به افراد توصیه می شود به هنگام خرید کفش هر دو لنگه آن را بپوشندچند قدم راه رفته ونسبت به راحتی کفش مطمئن شده واقدام به خرید نمایید.
۱۰) بهترین زمان برای خرید کفش پایان روز است. در طول روز پاهای شما دما، فشار و استرس زیادی را تحمل کرده و برای انتخابی آگاهانه و شناسایی سایز دقیق و مناسب، وقت مناسب‌تری است.
۱۱) هنگام خرید کفش‌هایی که قصد دارید با جوراب آنها را بپوشید، بهتر است جورابی را به پا داشته باشید که معمولا به پا دارید. ۱۲) خانم‌هایی که قدی متوسط یا کوتاه همراه با اندامی متوسط و چاق دارند، بهتر است از کفش‌های پاشنه‌داری استفاده کنند که پاشنه‌هایش ضخیم و بلند است.
استفاده از این کفش‌ها، باعث زیباتر شدن حرکات و برقراری تعادل بیشتر هنگام راه‌رفتن می‌شود. البته استفاده از کفش‌های پاشنه‌دار سوزنی برای این خانم‌ها مناسب نیست.
۱۳) بهترین کفش‌ها برای پیاده‌روی، کفش‌هایی هستند که به خوبی پاها را دربر‌گیرند و هنگام پیاده‌روی کاملا به عنوان محافظ برای پا عمل کنند و همچنین انعطاف‌پذیر باشند و پا در آن خسته نشود. کفش‌های پیاده‌روی باید بسیار سبک باشند به نحوی که اصلا احساس نکنید کفشی به پا دارید.
۱۴) اگر به صورت حرفه‌ای و مداوم پیاده‌روی می‌کنید بهتر است کفش‌های ساقدار را انتخاب کنید که در پیاده‌روی‌های طولانی‌مدت به ساق پایتان آسیبی نرساندهمچنین از پیچیدن مچ پا جلوگیری نماید.
۱۵) اگر با کفش های پاشنه‌دار مشکل دارید بهترین راه حل این است که، آنها را به پا کنید و چندین مرتبه در مقابل آینه‌های بزرگ قدم بزنید، یادتان باشد اول حتما بر ‌روی فرش آنها را امتحان کنید و از زوایای مختلف حرکات و قدم زدن خودتان را در آینه ببینید. با انجام این کار، با تسلط و اطمینان خاطر بیشتری می‌توانید این کفش‌ها را بپوشید.

به گفته یکی از متخصصان ارگونومی استفاده از کفش‌های نامناسب می‌تواند مشکلات قامتی را برای فرد به وجود آورد چراکه این نوع کفش‌ها سبب راه رفتن ناصحیح می شود. وهمچنین کفش باید قابلیت انعطاف داشته باشد و فرد هنگام پوشیدن آن احساس راحتی کند.
سفتی کفش سبب ایجاد درد زانو می‌شود و لذا باید کفشی انتخاب کنیم که قابلیت انعطاف داشته باشد به گونه‌ای که کف کفش با فشار دادن دو انگشت پایین برود.
یکی دیگر از فاکتورهای موثر در انتخاب کفش اندازه بودن آن می باشد و به افراد توصیه میشود: از انتخاب کفش‌های تنگ خودداری کنند.
بهترین جنس برای رویه کفشجنس چرمی میباشد.باتوجه به امکان تبادل هوا پادر اینگونه کفش ها عرق نمی کند.
کفشی خوب است که سبب راه رفتن صحیح افراد شود.

در هنگام خرید کفش ، کفش های پاشنه بلندراغلب خانمها مورد پسند قرار می دهند و علاقه ی زیادی به پوشیدن کفش های پاشنه بلند دارند . اما این گونه کفش ها اسیب و فشار جدی به پا ها می تواند وارد کند که برای بدن مضر می باشد .

درمان زخم پای دیابتی روشهای فیزیوتراپی کفش و کفی

مزایای کفی یا کفش طبی سفارشی

استفاده از کفی دیابتی یا کفش طبی دیابتی سفارشی مزایای متعددی دارد. در درجه اول چون این کفش به صورت سفارشی متناسب با پای بیمار ساخته می‌شود، کفی یک پا تنها اندازه و مناسب همان پا خواهد بود. به علاوه از آنجایی که کفش دقیقاً اندازه پای بیمار ساخته می‌شود، می‌توان آن را از مواد بادوام و محکمی تهیه کرد که کمترین ناراحتی یا تحریک را برای پا ایجاد می‌کند. ضمناً کفی طبی سفارشی قابلیت بسیار بیشتری برای درمان مؤثر و همیشگی عارضه‌های دردناک، از انگشتان پا گرفته تا کمر، دارند، چرا که با توجه به طبیعت زیست مکانیک هر بیمار به صورت منحصر به فرد طراحی می‌شوند.